De afgelopen periode hebben de belangenorganisaties (de Bond voor Belastingbetalers, de Consumentenbond, Consumentenclaim en de koepelorganisaties NBA, NOAB, NOB, RB en SRA) en het ministerie van Financiën met elkaar overlegd over de lopende en komende bezwaarprocedures aangaande box 3. De staatssecretaris van Financiën heeft een brief d.d. 20 april 2023 aan de Tweede Kamer gestuurd met een toelichting op de werkwijze van de Belastingdienst.
Lopende bezwaarschriften box 3 worden aangehouden
Ten aanzien van de lopende bezwaarprocedures over box 3 voor de jaren tot en met 2021 geeft de staatssecretaris aan dat deze bezwaarschriften worden aangehouden. Deze werkwijze van de Belastingdienst is in overleg met de belangen- en koepelorganisaties vanaf 13 maart 2023 ingegaan. Wel verbindt het ministerie van Financiën hieraan de voorwaarde dat het bezwaarschrift duidelijk betrekking heeft op box 3. Daarom wordt er gevraagd om een summiere motivering van het ingediende bezwaarschrift. Dat kan bijvoorbeeld met de mededeling dat ‘het rechtsherstel box 3 geen juiste invulling van het werkelijk rendement is’ waarbij de van toepassing zijnde bezwaargronden worden vermeld. De bedoeling is dat met de beslissing op bezwaar wordt gewacht tot dat de Hoge Raad meer duidelijkheid zal geven in enkele lopende procedures over de vraag of het rechtsherstel box 3 op de juiste wijze uitvoering geeft aan het Kerstarrest van 24 december 2021. De rechtszekerheid is ermee gediend als deze arresten op niet al te lange termijn verschijnen. Het voordeel van deze werkwijze is dat de belastingplichtige voorlopig geen afwijzing van het bezwaar ontvangt en dus ook nog niet in beroep hoeft te gaan om haar/zijn rechten veilig te stellen.
Om deze werkwijze van de Belastingdienst te laten slagen, roepen de belangenorganisaties hun achterban op om de Belastingdienst niet in gebreke te stellen omdat de Belastingdienst niet binnen de wettelijke termijn op het bezwaarschrift heeft beslist. Als wel een ingebrekestelling ontvangen wordt, zal de Belastingdienst het bezwaar afwijzen.
Definitieve aanslagen 2021 en 2022
Ook zijn er meer recente afspraken gemaakt over het op korte termijn voorkomen van bezwaarschriften tegen de nog op te leggen definitieve aanslagen inkomstenbelasting over de jaren 2021 en 2022. De Belastingdienst legt vooralsnog geen definitieve aanslagen inkomstenbelasting 2021 en 2022 op bij aanslagen met box 3 inkomen (als niet volledig sprake is van banktegoeden). Zo worden belastingplichtigen niet genoodzaakt om bezwaar te maken om aanspraak te kunnen maken op een eventuele gunstige uitkomst van de lopende cassatieprocedures. De definitieve aanslagen zullen nadat de Hoge Raad uitspraak heeft gedaan in de lopende procedures alsnog worden opgelegd. Daarbij wordt dan rekening gehouden met de uitkomst van de procedures. Door deze werkwijze kan het aantal bezwaarschriften de komende tijd worden beperkt, waardoor veel druk bij de belastingplichtigen, fiscaal dienstverleners en de Belastingdienst wordt weggenomen.
Let op: Het bovenstaande geldt alleen voor de belastingjaren 2021 en 2022, dus niet voor oudere jaren. De definitieve aanslagen tot en met 2020 worden dus wel op de gebruikelijke wijze opgelegd. Daartegen kan het aantekenen van bezwaar dus zinvol zijn.
Voorlopige aanslagen voor 2021 en 2022 zullen wel opgelegd worden. Dit geldt zowel voor de voorlopige aanslagen die leiden tot een teruggaaf als voor de voorlopige aanslagen die leiden tot een te betalen bedrag. Daarmee wordt enerzijds voorkomen dat belanghebbenden langer op hun geld moeten wachten. Anderzijds wordt voorkomen dat er over een langere periode belastingrente in rekening gebracht wordt. Het indienen van een verzoek om herziening van het box 3 inkomen in een voorlopige aanslag kan op dit moment niet leiden tot aanpassing. Het indienen van zo’n verzoek heeft daarom geen zin. Mocht een belanghebbende toch een verzoek om herziening van een voorlopige aanslag indienen, dan zal de Belastingdienst dit aanhouden. Dit geldt ook voor bezwaarschriften tegen een eventuele eerdere afwijzing van zo’n verzoek.
Bezwaar nodig tegen definitieve aanslagen om rechten veilig te stellen
Mochten belastingplichtigen toch een definitieve aanslag 2021 of 2022 ontvangen dan moeten zij hiertegen tijdig een bezwaarschrift indienen om hun rechten veilig te stellen.
Massaal bezwaar plus procedure box 3 voor niet-bezwaarmakers
De belangen- en koepelorganisaties roepen hun achterban nogmaals op om geen verzoekschriften ambtshalve verminderingen box 3 voor de jaren 2017-2020 voor niet-bezwaarmakers in te dienen. Eind januari 2023 is hiervoor een besluit massaal bezwaar plus over kalenderjaren 2017 tot en met 2020 in de Staatscourant gepubliceerd. Wanneer de Hoge Raad oordeelt dat de groep niet-bezwaarmakers toch in aanmerking komt voor rechtsherstel box 3, zal de Belastingdienst dit automatisch toepassen. Tevens heeft het ministerie van Financiën tijdens de behandeling van de Wet rechtsherstel box 3 duidelijk gemaakt dat niet-bezwaarmakers voor box 3 over de jaren 2017-2020 – die geen verzoek om ambtshalve vermindering indienen – dezelfde rechten hebben als niet-bezwaarmakers die wel een verzoek om ambtshalve vermindering hebben ingediend.